Przepisy ustawy o rachunkowości określają jedynie kryteria rzeczowe i prawne składników majątku, które mogą być zaliczane do środków trwałych, nie określają natomiast dolnej granicy wartości środków trwałych. Szczegółowe wskazówki w kwestii ustalania dolnej granicy wartości środków trwałych zawiera KSR nr 11 w pkt 4.28 Zmiany od 1 stycznia 2018 r. dotyczące amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych. Dodano art. 16 ust. 1 pkt 64a ustawy o CIT, który ogranicza możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytych wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 ustawy art. 28 ust. 2 i 8 ustawy o rachunkowości, za koszt wytworzenia środka trwałego przyjmuje się ogół kosztów bezpośrednio i pośrednio związanych z jego budową, do czasu przyjęcia tego środka trwałego do użytkowania, w tym również niepodlegający odliczeniu VAT oraz podatek akcyzowy oraz koszty obsługi zobowiązań Używanie środków trwałych ujmuje się w kosztach podatkowych przedsiębiorstwa poprzez dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej zakupionego środka. Bywa jednak, że zanim dokona się całkowita amortyzacja danego środka, zostanie on przekazany z jednej firmy do innego przedsiębiorstwa – jak wówczas powinna Najprostszą i najczęściej wybieraną metodą jest amortyzacja liniowa, w której zakłada się, że środek trwały przez cały rok będzie się zużywał w takim samym stopniu. Polega ona na dokonywaniu co miesiąc odpisów amortyzacyjnych o równej wartości. Stawkę amortyzacji wybiera się w oparciu o Klasyfikację Środków Trwałych. Szczególne przypadki zmian wprowadzonych do Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT 2016) w stosunku do Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT 2010) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. poz. 1622), dotyczą: 2.1. koszty demontażu i likwidacji środków trwałych, ujętych jednocześnie w war-tości początkowej tych rzeczowych aktywów trwałych, wynika z regulacji Mię-dzynarodowych standardów rachunkowości nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe” oraz nr 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”. Treści hy5KFR. Przez ostatnie półtora miesiąca opisywałem na blogu instytucję spółki cywilnej, starając się przedstawić Państwu jej istotę, zasady działania, odpowiedzialność wspólników czy zasady rozliczania obciążenia i rozliczeń podatkowych. Pierwotny plan był taki, że teraz przejdę do spółek prawa handlowego. Jednakże zainspirowany problemem, z jakim ostatnio przyszedł do mnie Klient, chciałbym w tym i dwóch kolejnych wpisach skupić się na czymś zupełnie innym, a mianowicie na podatkowych zagadnieniach związanych z rozliczaniem inwestycji ponoszonych na obcych środkach trwałych. W życiu codziennym, zwłaszcza w stosunkach gospodarczych, bardzo częstą jest sytuacja, w której przedsiębiorca wynajmuje środek trwały – przede wszystkim lokal, w którym prowadzi swoją działalność gospodarczą i ponosi nakłady w celu dostosowania wynajętej nieruchomości do swoich potrzeb. Ponieważ wynajęta rzecz nie stanowi jego własności (przedsiębiorca jest jedynie najemcą, a więc posiadaczem zależnym), to wszelkie remonty, przeróbki czy prace adaptacyjne są dokonywane na rzeczy (środku trwałym) będącym własnością osoby trzeciej (w tym przypadku wynajmującego). W takich sytuacjach pojawiają się zawsze pytania: 1) czy wydatki poniesione na dokonanie tych inwestycji najemca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu pomniejszając tym samym swój przychód, a co za tym idzie podatek dochodowy 2) jakie są skutki na gruncie podatku dochodowego i podatku VAT co do tych inwestycji dla najemcy i wynajmującego w razie ustania stosunku najmu, 3) czy naliczony podatek VAT od wydatków poniesionych na dokonanie tych nakładów najemca może użyć do obniżenia kwoty podatku należnego. W niniejszym wpisie skupię się na kwestiach związanych z podatkiem dochodowym przy rozliczaniu poniesionych przez najemcę wydatków na inwestycjach w obcym środku trwałym, a skutki na gruncie podatku dochodowego przy ustaniu stosunku najmu i podatek VAT opiszę w kolejnych publikacjach. Przechodząc do meritum niniejszego wpisu, zacznijmy wpierw od odpowiedzi na dwa pytania: 1) czym są środki trwałe na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku osobowym od osób fizycznych (dalej jako: „ustawa o PiT”) i ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „ustawa o CiT”), 2) co na gruncie ustawy o PiT i ustawy o CiT należy rozumieć przez inwestycje (nakłady) na obcym środku trwałym. Zgodnie z definicją z art. 22a ust. 1 ustawy o PiT i art. 16a ust. 1 ustawy o CiT: środki trwałe są to rzeczowe składniki majątku przedsiębiorców, których czas użytkowania przewidywany jest na okres dłuższy niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu. Środkami trwałymi są w szczególności budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia czy środki transportu. Z kolei stosownie do art. 4a pkt 1 ustawy o PiT i art. 5a pkt 1 ustawy o CiT inwestycje to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Art. 3 ust. 1 pkt 16 tej ustawy stanowi, że środkami trwałymi w budowie są zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Inwestycja musi cechować się ulepszeniem środka trwałego, a więc polegać na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji (art. 16g ust. 13 ustawy o CiT i art. 22g ust. 17 ustawy o PiT) – inwestycją (nakładem) na środek trwały nie jest remont, który zawsze jest rozliczany na bieżąco w kosztach, bowiem remont nie prowadzi do ulepszenia rzeczy i zwiększenia jej wartości początkowej. Ustaliwszy więc już czym w ogóle wg ustaw o podatku dochodowym są środki trwałe i inwestycje, mogę teraz udzielić odpowiedzi na zadane powyżej pytanie i potwierdzić, że przedsiębiorcy mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na inwestycje na obcym środku trwałym. Sposób odliczenia wydatków poniesionych na te nakłady różni się od wartości tych inwestycji. Jeżeli wydatki na ulepszenie środka trwałego wyniosły mniej niż złotych netto w przypadku czynnych podatników VAT lub brutto w przypadku podatników zwolnionych z tego podatku, to taką inwestycję wrzucamy w koszty jednorazowo, na podstawie wystawionych faktur – będzie to niskocenna inwestycja w obcym środku trwałym. Natomiast gdy koszt ulepszenia środka trwałego będzie równy bądź wyższy niż złotych to nie możemy już tych wydatków zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu, ale poniesione nakłady muszą być rozliczane w kosztach uzyskania przychodów poprzez miesięczne odpisy amortyzacyjne wg właściwej stawki od ustalonej ich wartości początkowej. Czym jest amortyzacja? Jest to po prostu stopniowe zmniejszanie się wartości używanych przez przedsiębiorców środków trwałych, dzięki czemu możliwe jest ustalenie ich rzeczywistej wartości z biegiem czasu. Wartość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych przedsiębiorca może wrzucić w koszty czyli pomniejszyć swój przychód, a co za tym idzie także podatek dochodowy. Art. 22a ust. 2 pkt 1 ustawy o PiT oraz art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawy o CiT wyraźnie wskazują, że: amortyzacji podlegają również niezależnie od przewidywanego okresu używania przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej „inwestycjami w obcych środkach trwałych”. Wobec powyższego wydatki na ulepszenie o wartości co najmniej złotych zwiększające wartość początkową wynajętego środka trwałego podlegają rozliczeniu w kosztach poprzez odpisy amortyzacyjne, tak samo jak odpisy amortyzacyjne samego środka trwałego. Amortyzacji można dokonywać liniowo, także z zastosowaniem indywidualnych stawek, przy czym przypadku indywidualnych stawek w inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat – art. 22i i art. 22j ustawy o PiT i art. 16i i art. 16j ustawy o CiT. Jeżeli więc np. najemca poniósł na wynajętym lokalu, w którym prowadzi działalność gospodarczą, wydatki na jego ulepszenie o wartości równej bądź wyższej niż złotych to wydatki te może we własnym zakresie wrzucić do kosztów uzyskania przychodu poprzez odpisy amortyzacyjne, a stawka amortyzacji i jej czas powinien być zasadniczo taki sam jak stawka amortyzacji i jej czas dla danego środka trwałego, chyba że przedsiębiorca zastosuje indywidualna stawkę amortyzacji. W razie wszelkich Państwa pytań bądź wątpliwości do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na inwestycje w obcych środkach trwałych czy stawek amortyzacyjnych, zapraszam do kontaktu:). Pojęcie środków trwałych towarzyszy niemal wszystkim przedsiębiorcom. Warto znać podstawową, jak i nieco bardziej rozszerzoną definicję tego zagadnienia. Dowiedz się, czym dokładnie są środki trwałe i sprawdź, co warto o nich wiedzieć. Jaka jest definicja środka trwałego?Środkiem trwałym można nazwać, zgodnie z definicją dostępną w ustawie o PIT, wszelkiego rodzaju podmioty stanowiące własność lub współwłasność podatnika, przeznaczone na prowadzenie działalności gospodarczej. Są to między innymi:budynki,budowle,lokale stanowiące odrębne własności,maszyny,urządzenia,środki transportu. Definicja podkreśla, iż nie mogą być one zużyte w trakcie jednego cyklu produkcyjnego oraz mają generować korzyści ekonomiczne. Środki powinny być nabyte lub wytworzone w zakresie własnym, a także kompletne i zdatne do użytkowania w dniu przyjęcia. Przewidywany okres używania tego rodzaju elementów nie powinien być dłuższy niż rok. Do środków trwałych zalicza się również przedmioty oddane do używania na podstawie umowy dzierżawy, leasingu lub można znaleźć definicję środka trwałego?Dokumentami, które definiują pojęcie środków trwałych oraz normują ich istotę, są między innymi:ustawa o rachunkowości,ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych,ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Warto podkreślić, że jeśli wartość składnika majątku przekracza 10 000 złotych i spełnia on wymienione wcześniej warunki dotyczące własności, to obowiązkiem przedsiębiorcy jest dokonywanie odpisów amortyzacyjnych środków trwałych. Czym jest amortyzacja środka trwałego?Amortyzacja środków trwałych oznacza rozłożenie kosztów związanych z wprowadzeniem do jednostki danych składników majątków. Jest to tzw. określenie procesu zużycia danego przedmiotu, które należy wyrazić w wartości pieniężnej. Ma to na celu zaliczenie do kosztów tych elementów zdefiniowanych jako poniesione straty finansowe, służące do uzyskania przychodu. Amortyzacja środków trwałych pozwala na obniżanie dochodu, a co za tym idzie, zmniejszanie wymiaru płaconego podatku dochodowego. Znajomość poszczególnych zasad związanych z amortyzacją podatkową to jeden z ważniejszych obowiązków każdego przedsiębiorcy. Niewywiązanie się z niego, może generować poważne skutki. Jak przeprowadzić amortyzację środków trwałych?Amortyzację rozpoczyna się w miesiącu, który następuje po miesiącu, w którym dany środek został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Jej zakończenie odbywa się w momencie, gdy wartość odpisów amortyzacyjnych zrówna się z wartością początkową środka. Wymienia się cztery możliwe rodzaje amortyzowania środków trwałych:liniową,degresywną,jednorazową, wybór konkretnej metody amortyzacji należy dostosować do danego przedsiębiorstwa, zgodnie z systemem podatkowym oraz obowiązującymi przepisami. Należy podkreślić, że istnieje kilka środków trwałych, które nie podlegają amortyzacji. Zalicza się do nich między innymi: grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów,konkretne rodzaje budynków mieszkalnych,dzieła sztuki,eksponaty ustalić wartość środka trwałego? W celu dokonania odpisu amortyzacyjnego należy prowadzić tzw. ewidencję środków trwałych. Dokumentuje się w niej wszelkiego rodzaju wyceny, których wartość przewyższa kwotę 10 000 złotych. Ustalenie wartości początkowej jest podstawą naliczania odpisów amortyzacyjnych. Podaje się, że trzeba zrobić to nie później niż w miesiącu, w którym przedmiot został przyjęty do użytkowania. W przypadku jego późniejszego ulepszania lub w innych okolicznościach wartość środka trwałego może zostać zmieniona. Pierwsza wycena odbywa się natomiast na podstawie prawa bilansowego i podatkowego. Zgodnie z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, początkowa wartość jest ustalana na podstawie:ceny nabycia,kosztów wytworzenia,wartości rynkowej,wartości wynikającej z ceny, nie wyższej niż rynkowa. Ustalanie stawek poszczególnych odpisów amortyzacyjnych odbywa się natomiast według usystematyzowanego zbioru obiektów majątku trwałego. Dokument nosi nazwę Klasyfikacji Środków Trwałych i został wprowadzony dnia 3 października 2016 roku. Prowadzenie ewidencji środków trwałych, a także ich znajomość pozwala na prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa, a także umożliwia nadzorowanie biznesu. Z początkiem 2018 roku zmienił się limit wartości środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych umożliwiający jednorazowe zaliczenie wydatków na nabycie tych środków lub wartości do kosztów uzyskania przychodów z dotychczasowego limitu 3 500 zł do 10 000 zł (u płatnika VAT jest to wartość netto, dla firmy zwolnionej z VAT brutto). Ulepszenie środka trwałego – omówione zagadnienia: 1. Czym jest ulepszenie środka trwałego? 2. Przepisy przejściowe 3. Zmiany w rozliczeniu ulepszeń środków trwałych od 2019< 4. Korzyści dla przedsiębiorców Czym jest ulepszenie? Ulepszenie środka trwałego polega na dokonywaniu nakładów, które powodują wzrost jego wartości użytkowej. W praktyce przyjmuje się, że za ulepszenie należy uznać prace o charakterze: przebudowy – to zmiana istniejącego stanu środków trwałych na inny, rozbudowy – to powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, rekonstrukcji – to odtworzenie zużytych całkowicie lub częściowo składników majątkowych, adaptacji – to przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż wskazywało jego pierwotne przeznaczenie, albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych, modernizacji – to unowocześnienie środków trwałych. Biuro Rachunkowe – dedykowana księgowa Przepisy przejściowe Wprowadzone zmiany spowodowały jednak problem w rozliczeniu ulepszeń w środkach trwałych, gdy z początkiem 2018 roku weszła w życie nowelizacja ustaw o podatku dochodowym. Dotychczasowy przepis przejściowy prowadził do tego, że ulepszenie środka trwałego przyjętego do używania przed 1 stycznia 2018 r. było rozpatrywane według uprzednio obowiązującego, niższego limitu. Dla środków trwałych wprowadzonych do ewidencji przed 2018, bezpośrednio w koszty zaliczone mogą zostać tylko ulepszenia do kwoty 3 500 zł. Jeżeli przyjęcie do ewidencji środków trwałych nastąpiło w 2018, jednorazowe zaliczenie ulepszenia do kosztów obejmuje wydatki do kwoty już po zmianie, czyli 10 000 zł. Księgowość Internetowa – 30 dni za darmo Przykład: Przedsiębiorca ponosząc w 2018 r. wydatek w kwocie zł na modernizację maszyny przyjętej do rejestru środków trwałych przed 1 stycznia 2018 r., musiał zastosować uregulowania obowiązujące w 2017 r. i o wartość poniesionych na ten cel nakładów zwiększyć jego wartość początkową. Z kolei gdy takich samych nakładów dokonał na środek trwały przyjęty do używania w 2018 r., obowiązywał go nowy limit ulepszenia, co oznaczało, że ich wartością obciążał bezpośrednio koszty podatkowe. ▲ wróć na początek Zmiany w rozliczeniu ulepszeń środków trwałych od 2019 Od 2019 następuje zmiana powyższych regulacji. Dzięki tej modyfikacji ujednolicone zostały zasady podatkowego traktowania ulepszeń składników majątku trwałego niezależnie od daty przyjęcia ich do używania – istotny jest tu wyłącznie moment dokonania samego ulepszenia. W efekcie przedsiębiorcy, którzy po 31 grudnia 2017 r. dokonali lub dokonają nakładów o wartości nieprzekraczającej zł na ulepszenie środka trwałego, wydatki na takie ulepszenie mają prawo zaliczać bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu. Firmy, które w trakcie 2018 r. stosowały obowiązujące w tym czasie uregulowania, będą mogły skorzystać z nowych rozwiązań także za ten rok poprzez dokonanie odpowiednich korekt. Takie stanowisko potwierdziła Krajowa Informacja Skarbowa. W uzasadnieniu do projektu wskazano, że celem zmiany jest możliwość stosowania wtakiej sytuacji korzystniejszego dla podatników, wyższego limitu. Program do faktur – Darmowe konto Korzyści dla przedsiębiorców Wprowadzona nowelizacja jest niewątpliwie bardzo korzystna. Pozwala na jednorazowe rozliczenie większej kwoty w kosztach uzyskania przychodów. Jest także znacznym uproszczeniem w prowadzonych ewidencjach księgowych. Dzięki ujednoliceniu limitu kwoty ulepszenia bez względu na rok przyjęcia środka trwałego do używania nie będzie konieczności zmiany wartości początkowej. Ułatwia to również amortyzację tych składników majątku, które są amortyzowane przez długi okres, lat. Dzięki temu, w przypadku poniesienia wydatku na ulepszenie nie będzie konieczności sprawdzania, w którym dokładnie roku dany środek trwały został przyjęty do używania. ▲ wróć na początek UWAGAZachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress oraz Disqus. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane wyłącznie w celu opublikowania komentarza na blogu. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. Dane w systemie Disqus zapisują się na podstawie Twojej umowy zawartej z firmą Disqus. O szczegółach przetwarzania danych przez Disqus dowiesz się ze strony. ŚRODKI TRWAŁE (MAJATEK TRWAŁY). W ruchu okrężnym środki produkcji zachowują się niejednakowo — część z nich całkowicie się zużywa i przenosi swoją wartość na wyrób gotowy, część zaś zużywa się stopniowo, utrzymując w wielu cyklach produkcyjnych swoją postać rzeczową. Jest to podstawa do wyróżniania środków trwałych i obrotowych. Na skutek tego, że cykl produkcyjny przebiega niejednakowo (od kilku godzin do kilkunastu miesięcy) rozróżnienie środków trwałych i obrotowych, wynikające z ruchu okrężnego, ma jednakową klasyfikację prawną o charakterze konwencji (umowy prawnej). Do środków trwałych zaliczamy te obiekty, których okres użytkowania w danej jednostce jest dłuższy niż jeden rok. Jednolita klasyfikacja umożliwia ewidencję majątkową w układzie sprawozdawczym, w różnych przekrojach, a także tworzy podstawy do amortyzowania majątku wraz z konsekwencjami dla opodatkowania. Niekiedy przepisy formułują także granice kwotowe, przy których istnieje obowiązek amortyzowania obiektu (nie można go jednorazowo wliczyć w koszty w momencie zakupu). I tak, obecnie obowiązujące w Polsce przepisy stanowią, że obiekty majątkowe zaliczane do środków trwałych o wartości początkowej (nabycia, wytworzenia) ponad 3500 PLN podlegają odpisom amortyzacyjnym. Odpis amortyzacyjny obciąża koszty i w tym samym stopniu pomniejsza wartość przychodu, liczonego dla celów opodatkowania dochodów. Jeżeli wartość początkowa jest mniejsza niż 3500 PLN, to sposób amortyzowania jest uzależniony od decyzji podatnika. Może on wliczyć pełną wartość amortyzacji do kosztów uzyskania przychodów lub też jedynie jej część, a pozostałą stopniowo rozliczać w następnych latach podatkowych. Zasady te mają na celu skojarzenie interesów podatnika i budżetu państwa z punktu widzenia oddziaływania na inwestycje. Istnieje wiele wyjątków wyłączających poszczególne obiekty z grupy majątku trwałego. Środkami trwałymi nie są np.:  księgozbiory,  dzieła sztuki,  obiekty muzealne,  obiekty o charakterze dydaktycznym,  urządzenia sygnalizacyjne i przeciwpożarowe. Niezaliczanie trzech pierwszych grup przedmiotów do środków trwałych wynika z odwrotności procesu utraty wartości. Zazwyczaj wraz z upływem czasu nie zmniejszają one, ale odwrotnie — zwiększają swoją wartość. Natomiast w zakresie obiektów o charakterze dydaktycznym, urządzeń sygnalizacyjnych i przeciwpożarowych jest to rozwiązanie wygodniejsze dla podatnika, ponieważ całą wartość może on od razu uznać za koszt uzyskania przychodu. Jako majątek trwały traktuje się również wartości niematerialne i prawne. Są to: koszty nabycia patentu, praw majątkowych (np. wieczyste użytkowanie gruntu), znaków firmowych, wartość Firmy oraz programy komputerowe. Gdyby rozpatrywać ruch okrężny, ograniczając się do środków obrotowych, wówczas moglibyśmy mówić, że mamy do czynienia z nierównomiernym i równomiernym ruchem okrężnym tych środków (rysunek 2). Nierównomierność ruchu okrężnego jest głównie związana z sezonowością produkcji (pory roku, przyzwyczajenia), sezonowością konsumpcji (także pory roku i przyzwyczajenia) i w konsekwencji sezonowością sprzedaży. Sezonowość powoduje, że ten ruch okrężny ma charakter periodycznych zmian w skali roku. Mamy zatem stale powtarzające się, w pewnych okresach, natężenia i spadki działalności. Jak widać, na rysunku 2 wartość zaangażowana w ruchu okrężnym nie maleje poniżej pewnej wielkości. Wielkość tę można uznać za stałe zaangażowanie środków obrotowych w ruchu okrężnym i określić mianem równomiernego ruchu okrężnego środków obrotowych. Wartość środków obrotowych, przewyższającą stałe, normalne zaangażowanie, nazywamy czasowym zapotrzebowaniem na środki obrotowe. Rozróżnienie zapotrzebowania stałego i przejściowego ma fundamentalne znaczenie dla gospodarki finansowej przedsiębiorstwa, ponieważ stałe zaangażowanie środków obrotowych w ruchu okrężnym wymaga względnie stałych źródeł finansowania. Temu celowi najlepiej odpowiadają kapitały własne (fundusze własne) — jeśli nawet część stałego zapotrzebowania jest finansowana funduszami obcymi (kapitałami obcymi), to praktycznie bez ograniczenia zakresu działalności nie ma możliwości spłaty zobowiązań kapitałowych. W takiej sytuacji kapitały obce są tak samo trwale zaangażowane w finansowanie, jak własne. Różnica polega jednak na tym, że kapitały obce są z reguły udzielane odpłatnie. Występuje więc koszt stałego zaangażowania źródeł finansowania. Stałe i okresowe zapotrzebowanie na źródła finansowania tworzy podstawę do rozgraniczenia kapitałów własnych i obcych. Te ostatnie występować mogą w przedsiębiorstwie w wielkościach zmiennych. Jeżeli przedsiębiorstwo dysponuje kapitałami własnymi przewyższającymi stałe zapotrzebowanie, to fakt ten umożliwia mu uczestniczenie w operacjach finansowych (pożyczki, lokaty itp.). Każde przedsiębiorstwo musi dysponować majątkiem, umożliwiającym prowadzenie działalności gospodarczej. Majątek z punktu widzenia roli, jaką spełnia w procesach gospodarczych, dzieli się na:  majątek trwały,  majątek obrotowy. Podział majątku na trwały i obrotowy jest konsekwencją ruchu okrężnego środków. Charakterystyczną cechą majątku trwałego jest to, że jest on wykorzystywany w działalności gospodarczej, na ogół, w wielu cyklach produkcyjnych, przez stosunkowo długi okres, dłuższy niż jeden rok i nie wchodzi w naturalnej postaci do wytworzonego produktu. W skład majątku trwałego wchodzą najbardziej trwałe składniki majątku przedsiębiorstwa, a tym samym ich zużycie jest stosunkowo wolne i następuje stopniowo w czasie gospodarczego wykorzystania. Środki trwałe przenoszą więc w każdym procesie produkcyjnym na wytworzony produkt gotowy tylko niewielką część swojej wartości. Pełny zatem obrót ich wartości następuje dopiero po wielu cyklach produkcyjnych, wobec czego wymagają one otworzenia nie po każdym, ale po wielu procesach produkcji. Składniki majątku trwałego można sklasyfikować według funkcji, które pełnią w procesach gospodarczych. Można więc wyodrębnić cztery podstawowe grupy majątku trwałego :  rzeczowy majątek trwały,  wartości niematerialne i prawne,  finansowy majątek trwały,  należności długoterminowe. Do rzeczowego majątku trwałego przedsiębiorstwa można zaliczyć:  grunty własne,  budynki o różnym przeznaczeniu (np. hale produkcyjne, magazyny, biurowce, budynki mieszkalne),  budowle (np. bocznice kolejowe, gazociągi, wodociągi, sieć centralnego ogrzewania, podstacje trakcji elektrycznej, oświetlenie terenu),  urządzenia techniczne i maszyny,  środki transportu,  inwentarz żywy,  inwestycje rozpoczęte ,  zaliczki na poczet inwestycji . W skład wartości niematerialnych i prawnych przedsiębiorstwa wchodzą:  nabyte prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania , o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok,  koszty organizacji poniesione przy założeniu lub późniejszym rozszerzeniu przedsiębiorstwa ,  wartość firmy, którą jest różnica między ceną nabycia określonego przedsiębiorstwa (lub jego części) a niższą od niej wartością rynkową wszystkich składników majątkowych przedsiębiorstwa ,  koszty zakończonych prac rozwojowych, czyli badania, albo w inny sposób uzyskana wiedza, której wynik może być wykorzystany do produkcji nowych lub ulepszenia dotychczasowych produktów lub technologii. Finansowy majątek trwały przedsiębiorstwa obejmuje:  udziały w obcych podmiotach gospodarczych,  pożyczki długoterminowe udzielane innym przedsiębiorstwom,  długoterminowe papiery wartościowe, które uznano za lokaty, a ich termin realizacji przypada co najmniej po upływie roku . Za należności długoterminowe przedsiębiorstw są uważane te, dla których termin wymagalności jest dłuższy od jednego roku. Przedsiębiorstwo może zaliczyć do majątku trwałego te środki, które są:  wykorzystywane dłużej niż jeden rok,  w momencie przekazania kompletne i zdatne do użytkowania,  jego własnością lub współwłasnością,  przeznaczone na jego potrzeby lub do oddania w użytkowanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze,  o wartości początkowej ponad 3500 PLN i podlegają odpisom amortyzacyjnym, obcymi środkami trwałymi używanymi przez przedsiębiorstwo na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze i przedsiębiorstwo ma prawo do ich amortyzowania . Na majątek trwały przedsiębiorstwa składają się środki trwałe, które przedsiębiorstwo:  zakupiło,  wytworzyło, przebudowało i zmodernizowało,  otrzymało bezpłatnie w formie darowizny, spadku lub w inny nieodpłatny sposób,  przyjęto w formie aportu (wkład niepieniężny) od udziałowca, akcjonariusza lub wspólnika,  użytkuje na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu. Wartość początkową nowych środków trwałych, które przedsiębiorstwo wykorzystuje w procesach gospodarczych, zalicza się do majątku trwałego w wysokości rzeczywistej ceny nabycia lub kosztów poniesionych na ich wytworzenie, przebudowę, rozbudowę lub modernizację. Natomiast wartość początkową nabywanych używanych środków trwałych ustala się w wysokości rzeczywistej ceny zakupu powiększonej o koszt transportu, remontu oraz zainstalowania. Środki trwałe, które przedsiębiorstwo otrzymało nieodpłatnie, powiększają wartość majątku przedsiębiorstwa o kwotę stanowiącą wartość rynkową tego środka w dniu otrzymania, chyba że umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Wartość środków trwałych wniesionych do przedsiębiorstwa w postaci aportu zwiększa kwotę ustaloną przez dany podmiot gospodarczy samodzielnie, przy czym nie może być ona wyższa od ich wartości rynkowej. Do środków trwałych nie zalicza się:  dzieł sztuki,  eksponatów muzealnych,  mebli i dywanów,  książek,  środków dydaktycznych,  urządzeń rozbieralnych stanowiących wyposażenie placów oraz zaplecza budów,  urządzeń sygnalizacyjnych. Czterech pierwszych przedmiotów nie zalicza się do środków trwałych, ponieważ w miarę upływu czasu nie tracą one na wartości, lecz — wręcz przeciwnie — zyskują. Natomiast pozostałe przedmioty, ze względu na specyficzną rolę, jaką spełniają, wygodniej jest zaliczać w koszty niż przez wiele lat amortyzować. Wynika to z chęci pobudzania do ich nabywania, ze względu na ich znaczenie społeczno-gospodarcze. Wszystkie środki trwałe wykorzystywane w przedsiębiorstwie w wielu powtarzających się cyklach produkcyjnych zużywają się stopniowo, przenosząc wartość zużycia na wytworzone wyroby. Jednocześnie następuje zmniejszenie początkowej wartości majątku trwałego w przedsiębiorstwie. Zużycie środków trwałych może mieć charakter:  zużycia fizycznego,  zużycia ekonomicznego (moralnego). Zużycie fizyczne środków trwałych polega na zmianie ich początkowych właściwości i zależy bezpośrednio od materiałów, z których środki trwałe były wykonane, konstrukcji tych środków, a także od stopnia ich wykorzystania itp. Można wyróżnić dwa rodzaje fizycznego zużycia:  zużycie wynikające z uczestnictwa środka trwałego w procesach produkcyjnych,  zużycie wynikające z oddziaływania na ten sam środek trwały sił przyrody i warunków zewnętrznych, takich jak deszcz, śnieg, zmiany temperatury. Ekonomiczne (moralne) zużycie środków trwałych polega na utracie przez te środki wartości jeszcze przed upływem okresu ich rzeczywistego fizycznego zużycia. Może to być spowodowane przez:  tempo postępu technicznego,  skonstruowanie bardziej wydajnych środków trwałych,  unowocześnienie technologii produkcji wytwarzania środków trwałych,  import nowocześniejszych linii produkcyjnych,  brak popytu na wyroby wytwarzane przez dane środki trwałe,  konieczność zmian charakteru produkcji. Przedsiębiorstwa powinny racjonalnie gospodarować swoim majątkiem trwałym, sukcesywnie wykonywać prace remontowo-naprawcze, których celem jest przywracanie środkom trwałym ich poprzedniej wartości użytkowej utraconej w procesach produkcyjnych (reprodukcja częściowa). Proces otworzenia całkowicie zużytego środka trwałego nazywamy reprodukcją całkowitą i zazwyczaj nowy środek trwały jest unowocześniony, wytworzony na bazie nowych rozwiązań technologicznych. Proces zużywania fizycznego i ekonomicznego środków trwałych, powodujący w konsekwencji zmniejszanie się wartości majątku trwałego, określa się mianem umorzenia. Natomiast to samo zmniejszanie w procesie produkcji wartości środków trwałych przez stopniowe przenoszenie ich wartości na nowe produkty wytwarzane za ich pomocą zaliczane do kosztów produkcji prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności gospodarczej nazywa się amortyzacją. Ustawodawca daje podatnikom możliwość obniżenia stawek amortyzacyjnych, przy czym nie wskazuje, w przypadku których środków trwałych stawka podstawowa mogłaby zostać obniżona. Nie określa również, do jakiej wysokości stawki mogą być obniżone. Oznacza to, że podatnicy mogą sami zdecydować, do jakiej wysokości i co do których środków trwałych zastosują obniżenie stawki amortyzacyjnej. Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 16i ust. 5), jak i fizycznych (art. 22i ust. 5) dopuszcza możliwość obniżenia stawki amortyzacyjnej określonej w wykazie stawek amortyzacyjnych dla poszczególnych środków trwałych. Zmiana stawki może nastąpić wielokrotnie, jednakże warunkiem jest amortyzowanie środka trwałego metodą liniową. Ważne! Obniżenie stawki amortyzacyjnej jest możliwe, jeśli podatnik stosuje liniową metodę amortyzacji. Obniżenie stawki amortyzacyjnej może nastąpić od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Zmiana stawek amortyzacyjnych może zatem nastąpić zarówno w odniesieniu do środków trwałych dopiero wprowadzanych do ewidencji środków trwałych, jak i środków trwałych już amortyzowanych. Mając na uwadze, że podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych miesięcznie, kwartalnie lub na koniec roku, adekwatnie do tego zmiany mogą zostać wprowadzone: w styczniu kolejnego roku - odpisy miesięczne; na koniec pierwszego kwartału - amortyzacja kwartalna; na koniec roku - gdy odpisy dokonywane są jednorazowo. Z powyższego wynika, że przedsiębiorca nie może obniżać stawki amortyzacyjnej w dowolnym momencie. Tym samym nie może, po dokonaniu pierwszych odpisów amortyzacyjnych w roku podatkowym, obniżać stawki amortyzacyjnej i korygować odpisów amortyzacyjnych dokonanych w trakcie roku podatkowego. Przepisy nie wymieniają kategorii środków trwałych, dla których może być zastosowana obniżona stawka amortyzacyjna. Podatnik mający wiele środków trwałych może więc obniżenia stawki dokonać w odniesieniu do wybranych składników majątku, a nie do wszystkich posiadanych środków trwałych. Jak często można zmieniać stawkę? Przepisy nie ograniczają częstotliwości zmiany stawki amortyzacji. Oznacza to tym samym, że podatnik nie musi stosować obniżonej stawki przez kolejne lata. Może ją zarówno zwiększyć, jak i zmniejszyć. Przy czym wysokość obniżenia stawki dla danego środka jest dowolna, a jej podwyższenie nie może być wyższe od stawek określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych. Ważne! Przepisy nie zabraniają obniżenia stawki amortyzacyjnej danego środka trwałego nawet kilka razy, a następnie jej podwyższenia. Przykład 1. Podatnik zakupił w kwietniu 2014 r. młot pneumatyczny w kwocie 25 tys zł. i przyjął go do ewidencji środków trwałych. Stawka amortyzacyjna zgodnie z wykazem stawek amortyzacyjnych wynosi 18%. Jednakże chcąc rozliczyć stratę z lat ubiegłych, obniżył stawkę amortyzacji do 3%. Ostra zima spowodowała niemal całkowite zaniechanie robót ziemnych, w związku z czym podatnik w roku 2015 zmniejszył stawkę amortyzacji do 0,5%. W roku 2015 z racji podpisania korzystnego kontraktu na roboty ziemne, przedsiębiorca dokonał podwyższenia stawki do pierwotnej wysokości, czyli 18%. Rozliczenie: Rok 2014 (maj - grudzień) miesięczny odpis amortyzacyjny: (25 000 PLN x 3%) : 12 m-cy = 62,50 PLN roczny odpis amortyzacyjny: 62,50 PLN x 8 = 500 PLN Rok 2015 (styczeń - grudzień) miesięczny odpis amortyzacyjny: (25 000 PLN x 0,5%) : 12 m-cy = 10,42 PLN roczny odpis amortyzacyjny: 10,42 PLN x 12 m-cy = 125 PLN Rok 2016 (styczeń - grudzień) miesięczny odpis amortyzacyjny: (25 000 PLN x 18%) : 12 m-cy = 375 PLN roczny odpis amortyzacyjny: 375 PLN x 12 m-cy = 4500 PLN Obniżenie stawki amortyzacyjnej - do jakiego poziomu? Podatnik może obniżyć stawkę amortyzacji środka trwałego do dowolnie wybranego przez siebie poziomu. Z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 stycznia 2015 r., nr IBPBI/1/423-68/14/ZK wynika, że stawki amortyzacyjne mogą być obniżone do dowolnego poziomu, w tym nawet do 0%: (…) Spółka może obniżyć stawki amortyzacyjne dla środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej, od których dokonuje odpisów przy zastosowaniu tzw. metody liniowej. Stawki amortyzacyjne dotyczące tych środków mogą być obniżone nawet do poziomu 0%, przy czym wysokość obniżenia stawki dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika (…). Powstają zatem dwa pytania: pierwsze - czy zerowa stawka ma sens, oznacza to przecież zaniechanie odpisów amortyzacyjnych w danym roku; drugie - na ile to rozwiązanie jest bezpieczne? W art. 22c pkt 5 oraz art. 16c pkt 5 ustawodawca wykazał sytuacje, w których podatnik winien zaniechać amortyzacji środka trwałego. Nie znajdziemy wśród nich możliwości obniżenia stawki amortyzacji do zera. Przepisy również nie przewidują przerw w dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych. Reasumując, obniżenie stawki amortyzacyjnej do zera jest dość ryzykownym zabiegiem, dlatego najbezpieczniej byłoby ustalić stawkę na możliwie jak najniższym poziomie (jednak powyżej 0%). Co ważne, obniżając stawkę amortyzacji środka trwałego, należy mieć na względzie okres jego efektywnej użyteczności oraz zasady prowadzonej polityki podatkowej. Obniżenie stawki amortyzacyjnej - kiedy warto? Obniżenie stawki amortyzacji spowoduje, że jej koszty będą niższe, zatem dochód do opodatkowania - wyższy. Są jednak takie sytuacje, w których wyższy dochód będzie skutkować korzyściami dla podatnika. Przykładem może być potrzeba uzyskania kredytu, w przypadku którego przedsiębiorca jest zobowiązany wykazać zdolność kredytową. Na gruncie podatku dochodowego wykazanie wyższego dochodu oznacza wyższy podatek należny. Z drugiej jednak strony umożliwia dokonywanie odliczeń, np. od dochodu. Ten aspekt jest szczególnie istotny w przypadku rozliczenia straty podatkowej. Tym sposobem przedsiębiorca będzie miał możliwość rozliczyć stratę, której odliczenie w kolejnych latach mogłoby być już niemożliwe (np. ze względu na to, że 5-letni okres rozliczenia straty dobiega końca). Oczywiście obniżenie stawek amortyzacji w tym przypadku będzie miało zastosowanie tylko na okres, w którym przedsiębiorcy zależy na odliczeniu straty. W kolejnych latach podatnik może wrócić do stawek określonych w wykazie, pamiętając jednak, że nie może ich przekroczyć. Obniżenie stawki amortyzacyjnej może mieć również miejsce, jeśli podatnik przewiduje poniesienie straty w danym roku podatkowym. Obniżając stawki amortyzacyjne nie dopuści więc do powstania straty lub zminimalizuje jej wielkość. Jeśli działalność podatnika będzie znowu rentowna i podatnik będzie chciał zwiększyć koszty amortyzacji w kolejnym roku, to w odniesieniu do środka trwałego, dla którego obniżył stawkę amortyzacyjną, będzie mógł stawkę podwyższyć. Obniżka stawki jest również korzystna, gdy podatnik planuje sprzedaż środka trwałego. Wynika to z faktu, że przy jego sprzedaży niezamortyzowana część środka trwałego zwiększa koszty uzyskania przychodów, a ta przy stosowaniu obniżonej stawki jest wyższa niż przy zastosowaniu stawki podstawowej. Jeśli zatem podatnikowi zależy na wykazaniu możliwie najwyższych kosztów uzyskania przychodów, przy zbyciu środka trwałego warto rozważyć obniżenie stawki amortyzacyjnej. Kolejnym przypadkiem, w którym warto rozważyć obniżenie stawki amortyzacyjnej, jest sytuacja, gdy podatnik opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zamierza zmienić formę opodatkowania na zasady ogólne (bądź podatek liniowy). Pozostawienie stawek amortyzacji na poziomie wynikającym z wykazu oznacza, że podatnik rozlicza relatywnie wysoki koszt, który nigdy kosztem w ujęciu podatkowym nie będzie, gdyż podatnik opodatkowany na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie może uwzględniać kosztów podatkowych. W związku z tym obniżenie stawek amortyzacyjnych pozwoli na przesunięcie kosztów podatkowych w postaci odpisów amortyzacyjnych na przyszłe lata w razie zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne. Podsumowując, jeśli podatnik w pewnym okresie generuje relatywnie niskie przychody, nie powinien zwiększać kosztów amortyzacji. Z kolei, jeśli planowany jest wzrost przychodów, zasadne wydaje się zwiększanie kosztów amortyzacji, co spowoduje obniżenie dochodu i tym samym podatku. Ponadto czasowe obniżanie stawki amortyzacyjnej nie stanowi czynności nieodwracalnej. Co do zasady bowiem podatnik ma prawo (z zachowaniem rocznych okresów amortyzacji) do podwyższenia uprzednio obniżonych stawek amortyzacyjnych do poziomu nie wyższego niż stawki określone w Wykazie.

zmniejszanie się wartości środków trwałych