Omów zagadnienie na podsta wie opowiadania Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki, wrony…. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst. 3. Realizm, naturalizm, symbolizm – ich rola w sposobie ukazania klęski powstania styczniowego. Omów zagadnienie na podstawie opowiadan ia Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki Naturalizm w powieściach XIX wieku. Naturalizm w Rozdziobią nas kruki, wrony Żeromskiego przejawia się choćby w sposobie prezentacji ludzkiego ciała atakowanego po śmierci przez ptactwo. Uwagę czytelnika zwracają także opisy rozkładającego się ciała konia. Szkoły po nauce zdalnej zakazują telefonów. Pomimo początkowych opinii o tym, że matura z polskiego powinna być trudniejsza, to i tu poloniści mają wątpliwości i przekonują, że poszło In the opinion of the author of this article, Żeromski, showing a tragic picture of the January Uprising in Ravens and Crows Will Peck Us to Pieces, runs very skillfully polemic with the views of Stanislaw Tarnowski, both political and social, which are summarized in the hearing From the experiences and reflections, as well as the aesthetic-literary ones, expressed among other things in the Samotność powstańca i jej tragiczne znaczenie. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania Stefana Żeromskiego "Rozdzióbią nas kruki, wrony…". W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst. Realizm, naturalizm, symbolizm – ich rola w sposobie ukazania klęski powstania styczniowego. 18. Impresjonizm w noweli ?Rozdziobią nas kruki, wrony? występuje: a) w opisach przyrody b) w opisach śmierci bohatera c) w wizjach przyszłości bohatera d) w opisach przeżyć wewnętrznych bohatera 19. Naturalizm w noweli ?Rozdziobią nas kruki, wrony? występuje: a) w oskarżeniu autora b) w opisie przeżyć bohatera Jedynie naturalizm pozwolił mu oddać grozę rewolucji w Baku w I części "Przedwiośnia", dzięki niemu opisał niedolę chłopów w Nawłoci, ludzką biedę (opisy biedaków warszawskich i paryskich, chłopów z cisowskich czworaków, nieludzką pracę górników w Zagłębiu). Jednym z najbardziej przerażających motywów sx8U. Jesteś w:Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego Impresjonizm to kierunek artystyczny, zapoczątkowany przez francuskich malarzy (Monet, Renoir, Degas, Manet), skąd pisarze zaadaptowali go na potrzeby literatury. Polega na zapisie ulotnych wrażeń z subiektywnego punktu odbiorcy. Rejestrował chwile ciągle zmieniającego się świata, wprowadzając technikę synestezji (łączenie ze sobą efektów dźwiękowych, kolorystycznych, zapachowych i dotykowych). Impresjonizm odnajdujemy w noweli w opisach przyrody. Choć natura jest tam opowiedziana ruchem, barwami i dźwiękami, to jednak te fragmenty nie są kolorowe i przyjemne. Żeromski zastosował ten kierunek do przedstawienia czytelnikowi jesiennego pejzażu, przygnębiającego i nacechowanego brakiem nadziei tak, by współgrał z opisywanymi zdarzeniami, podkreślał ich rangę: „Ponura jesień zwarzyła i wytruła (…) wszystko co żyło”. Chmury były tak gęste, że nie przepuszczały ani jednego promienia światła. Gnane przez wichry, przesuwały się szybko po niebie. Gdy w końcu „Skąpa jasność poranka rozmnożyła się po kryjomu”, odkryła płaski, rozległy i zupełnie pusty krajobraz. Padał siarczysty i gęsty deszcz „sypki jak ziarno”, a jego krople podrywał w locie wiatr: „niósł w kierunku ukośnym i ciskał o ziemię”. Głodny i zmęczony Winrych grzązł w głębokim błocie, usiłując prowadzić wóz i konie. Gdy zostaje zabity, jego ciało leży w kałuży. Natura potem „otula” go mgłą i wilgocią w chwili, gdy chłop zrzuca nieboszczyka i jego konia do dołu po kartoflach. Prócz impresjonizmu w opisie przyrody i krajobrazu, występują w noweli również inne prądy. Odnajdziemy tam: * realizm w partiach relacjonujących szczegółowo stan fizyczny i psychiczny wędrowca: „Przez dwie noce już czuwał i trzeci dzień wciąż szedł przy wozie. Buty mu się w rzadkim błocie rozciapały tak misternie, że przyszwy szły swoim porządkiem, podeszwy swoim porządkiem, a bose stopy w zupełnym odosobnieniu. Bardzo przemókł i przeziąbł do szpiku kości (…)”, * naturalizm w częściach stworzonych z dbałością o drobiazgi i naciskiem na szczegóły brzydoty świata i otoczenia, na biologiczność śmierci: „Szarpnął ją z całej mocy i okropnie złamał powyżej pęciny. Ból wprawił go we wściekłość tym większą. Rozjuszony, wściekłymi skokami rzucać się począł. Kość pękła na dwoje w taki sposób, że ostry i jak nóż śpiczasty jej kawałek przebił skórę i coraz bardziej, wskutek targania, ją okrawał”. Naturalizm to kierunek artystyczny, który zapoczątkował francuski pisarz Emil Zola. W swym szkicu krytycznym, zatytułowanym „Powieść eksperymentalna”, sformułował główne założenia naturalizmu. U światopoglądowych podstaw tego nurtu leże wiara, że ludzki świat podlega przede wszystkim biologicznym prawom natury: walce o byt, dziedziczeniu cech. Według tego, postępowanie człowieka, który jest integralną częścią natury, jest zdeterminowane biologicznymi popędami, instynktami, odruchami, a nie odczuwanymi emocjami. Jako technika pisarska naturalizm charakteryzuje się surowym opisem, zarzucaniem czytelnika makabrycznymi szczegółami, ponieważ nie dba o estetyczne wrażenia z lektury. Za cel stawia sobie obnażanie drastycznej prawdy o rzeczywistości. Do ekspresjonizmu odwołał się autor w relacji z tego, co działo się z ciałem Winrycha i konia po śmierci (bestialski atak wygłodniałych wron: „Wrony z wielką rozwagą, taktem, statkiem, cierpliwością i dyplomacją zbliżały się, przekrzywiając głowy i uważnie badając stan rzeczy. Szczególnie jedna zdradzała największy zasób energii, żądzy odznaczenia się czy nienawiści. Było to może zresztą po prostu namiętne odczuwanie interesów własnego dzióba i żołądka, czyli, jak przywykliśmy mówić, odwagi (co "było dawniej paradoksem, ale w nowszych czasach okazało się pewnikiem..."). Przymaszerowała aż do nozdrzy zabitego konia, z których sączył się jeszcze sopel krwi skrzepłej, okrytej błoną rudawą. Bystre i przenikliwe jej oczy dojrzały, co należy. Wtedy bez namysłu skoczyła na głowę zabitej szkapy, podniosła łeb do góry, rozkraczyła nogi jak drwal zabierający się do rąbania, nakierowała dziób prostopadle i jak żelaznym kilofem palnęła nim martwe oko trupa. Za przykładem śmiałej wrony ruszyły się jej towarzyszki. Ta preparowała żebro, inna szczypała nogę, jeszcze inna rozrabiała ranę w czaszce. Najbardziej przecież ze wszystkich odznaczyła się ta (należy jej się tytuł wrony "tej miary"), co zapragnęła zajrzeć do wnętrza mózgu, do siedliska wolnej myśli i zupełnie je zeżreć. Ta wstąpiła majestatycznie na nogę Winrycha, przemaszerowała po nim, dotarła szczęśliwie aż do głowy i poczęła dobijać się zapamiętale do wnętrza tej czaszki, do tej ostatniej fortecy polskiego powstania. Nim wszakże skosztowała warcholskiego mózgu i zdążyła osiągnąć tak zwany tytuł do sławy, spłoszył ją nowy przybysz, co zbliżał się niepostrzeżenie, chyłkiem, podobny do dużej, szarej bestii. Nie był to wcale poetyczny szakal, lecz człowiek ubogi, chłop z wioski najbliższej. Na działku, który odtąd miał do niego należeć na zawsze, znalazły się trupy - szedł tedy zabrać je stamtąd” i w opisie ograbienia ciała powstańca przez chłopa).Szybki test:Realizm w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” odnajdujemy:a) w opisach przeżyć bohaterab) w partiach opisujących stan fizyczny i psychiczny bohaterac) w opisie głodnych ptakówd) w opisach krajobrazówRozwiązanieNaturalizm w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” odnajdujemy:a) w opisie przeżyć bohaterab) w oskarżeniu autorac) w opisach brzydoty i biologicznościd) w opisach przyrody i krajobrazuRozwiązanieImpresjonizm w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” odnajdujemy:a) w wizjach przyszłości bohaterab) w opisach śmierci bohaterac) w opisach przyrodyd) w opisach przeżyć wewnętrznych bohateraRozwiązanie Zobacz inne artykuły:Doktor PiotrCzas i miejsce akcji opowiadania „Doktor Piotr”„Doktor Piotr” - stereszczenie opowiadaniaProblematyka opowiadania „Doktor Piotr”Charakterystyka głównych bohaterów opowiadania „Doktor Piotr”Kompozycja i struktura opowiadania „Doktor Piotr”„Doktor Piotr” - nowela czy opowiadanie?Konflikt między ojcem a synem w „Doktorze PiotrzeDominik Cedzyna jako przykład losów zrujnowanej szlachty w końcu XIX wieku w Królestwie PolskimPlan wydarzeń opowiadania „Doktor Piotr”Motywy literackie w opowiadaniu „Doktor Piotr”Najważniejsze cytaty opowiadania „Doktor Piotr”Rozdziobią nas kruki, wronyCzas i miejsce akcji noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”„Rozdziobią nas kruki, wrony…” - streszczenie noweliProblematyka noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Charakterystyka bohaterów noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Kompozycja i struktura noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Symbolizm noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Impresjonizm, naturalizm i ekspresjonizm noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Plan wydarzeń noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Motywy literackie w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Najważniejsze cytaty noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”SiłaczkaCzas i miejsce akcji opowiadania „Siłaczka”„Siłaczka” - streszczenie opowiadaniaGeneza opowiadania „Siłaczka”Problematyka „Siłaczki”Charakterystyka bohaterów „Siłaczki”Kompozycja i struktura „Siłaczki”Altruizm czy konformizm w „Siłaczce” ŻeromskiegoNarracja „Siłaczki”Plan wydarzeń „Siłaczki”Motywy literackie w „Siłaczce”Najważniejsze cytaty w „Siłaczce”InneStefan Żeromski - życiorysKalendarium twórczości ŻeromskiegoKrytyczne opinie o „Opowiadaniach” Stefana ŻeromskiegoBibliografiaPartner serwisu: kontakt | polityka cookies Solucja:1. Zadanie rozpoczynamy poprzez dialog z butem [Grań Gawronich Piór 84,60]. 2. Podchodzimy do Rannej Kobiety, a następnie wychodzimy przez gęste krzaki. 3. Idziemy do Hepona [Thuzal -> Karczma pod Chimerą 22,21]. 4. Wchodzimy na stół [16,19] i próbujemy zwrócić na siebie uwagę. 5. Rozmawiamy z Elmondem [15,21] i otrzymujemy od niego apteczkę. 6. Wracamy do karczmy i jeszcze raz wchodzimy na stół. 7. Idziemy do Strażnika Thuzal [52,36] i czekamy 2 minuty na jego powrót z karczmy. 8. Wracamy do karczmy i rozmawiamy z Korczysynem [18,19]. 9. Następnie do Javelina [9,14]. 10. Ponownie do Korczysyna. 11. Udajemy się do kaplicy Krypt Bezsennych [Grań Gawronich Piór], rozmawiamy z ołtarzem [8,6] i dostajemy butelkę. 12. Butelkę napełniamy krwią leżącego obok strażnika. 13. Wkładamy butelkę do ołtarza i wchodzimy. 14. Rozmawiamy z Veronidasem. 15. Z szuflady [7,3] wyciągamy czarną pelerynę. 16. Idziemy do Olimpiodora [Thuzal -> Gildia Magów 17,16] i czekamy na dogodny moment - 3 minuty. 17. Rozmawiamy ze śpiącym Olimpidorem. 18. Podchodzimy do szkatułki [9,4], globusa [3,6], dostajemy kluczyki i wracamy do szkatułki, po czym ją otwieramy. 19. Ponownie rozmawiamy z Olimpiodorem. 20. Udajemy się do Sali Magicznego Mrozu [27,55], poprzez dialog dostajemy rękę. 21. Wracamy do Veronidasa poprzez ołtarz w kaplicy. 22. Idziemy do Grimera i kupujemy od niego pusty worek. 23. Z workiem wracamy do Rannej Kobiety. 24. Z truchłem wracamy do Veronidasa. 25. Rozmawiamy z Hrywyną, a następnie z Veronidasem. 26. Przynosimy mu wodę [5,4]. 27. Wracamy do Korczysyna, mówimy mu, że Hrywyna mówiła o Ptasich Damach (3 dialog). 28. Teraz do Javelina. 29. Czujemy się senni, dlatego idziemy do Domu Żaka [Thuzal] i wynajmujemy łóżko na jedną noc. Jest ono na piętrze [3,13]. 30. Teleportuje nas na mapę i rozmawiamy z Janną. 31. Idziemy do Ernestyny [Grań Gawronich Piór 28,51], dostajemy dostęp do sklepu za gawronie pióra i kończymy questa. Tematem tego opowiadania jest wątek powstania styczniowego - ukazanie śmierci powstańca. Żeromski demaskuje mit o powstaniu - wspólnej walki szlachty i chłopów, wskazuje klęskę powstania styczniowego - to był czyn, który był na nią skazany, bo nie jednoczył ludzi. Winrych wybiega w przyszłość - dopiero po klęsce ludzie będą znajdowali elementy i podstawy swojej polityki - stańczyków, lojalistów - którzy chcieli ugody z zaborcą. Rozprawia się z gloryfikacją powstania, mówi, że twórcy będą fałszować historię. Rozprawia się ze sposobem pokazywania powstania przez pozytywistów. Winrych w swych myślach przedśmiertnych ma nadzieję na nieśmiertelność duszy oraz idei. Wierzy, że ktoś ją podejmie. Przedstawiona jest rzeczywistość powstania. Nowelka pozbawiona jest komentarza do czytelnika - mają przemawiać fakty. Chłop dziękuje Bogu za to, co udało mu się zabrać. Za postępek chłopa Żeromski wini społeczeństwo, które spowodowało jego zniszczenie. Oskarża szlachtę za ciemnotę, nędzę, niewolę i polityczną nieświadomość klęski powstania - miało doprowadzić do uwłaszczenia chłopów, spotkało się z ich niezrozumieniem, bo nieświadomi politycznie chłopi, wrogo nastawieni do powstańców i powstania, często nawet współpracują z Rosjanami. Wynika to z tego, że od szlachty polskiej doczekali się krzywd i niewolnictwa. Sami nie wiedzieli w jakiej sprawie walczą, nie czuli się związani silnymi narodowymi więzami ze społeczeństwem polskim. Krytyka gotowości do współpracy z zaborcą, gdy powstanie upada. Oskarżenie szlachty za doprowadzenie chłopa do takiej sytuacji. Pokazanie skłonności chłopów do czerpania korzyści z czyjejś klęski i tragedii. Jest to tym bardziej drastyczne, jeżeli zestawimy to z heroizmem i bohaterstwem - w opisach (jedzenie koni przez wrony, itd.), obrazach cierpienia; w pokazywaniu ciemnych stron człowieka; drobiazgowe, bardzo szczegółowe opisywanie zdarzeń - wrony, zabijanie powstańców. Zobacz także Konrad Wallenrod - streszczenie Pan Tadeusz - streszczenie Widok gór ze stepów Kozłowa - Adam Mickiewicz Góra Kikineis - Adam Mickiewicz Rozważania o samobójstwie i życiu za wszelką cenę Symbolizm odnajdujemy w części dotyczącej ataku wron na martwe ciało Szymona Winrycha i jego konia. Stefan Żeromski w jednej ze scen, drastycznej i przypominającej fragment horroru, określił wrony mianem: „trupojadów (…) namiętnie odczuwających interesy własnego dzióba i żołądka ”. Przypisując im takie ludzkie cechy, jak „wielka rozwaga”, „takt”, stateczność, cierpliwość i dyplomację, zastosował personifikację. Ptaki przekrzywiały głowy, zastanawiały się przez chwilę, a potem zaatakowały ciało nieboszczyka. Upodobniły się do przeciwników powstania, którzy po jego klęsce rozpoczęli ostrą krytykę zrywu i jego uczestników, pastwiąc się nad ich ciałami, niczym drapieżne i wygłodniałe wrony. Personifikacja (uosobienie, antropomorfizacja) to według Adama Kulawika, autora Poetyki: „mechanizm przeniesienia znaczeń, który polega na nadawaniu przedmiotowi, zjawisku cech ludzkich”. Wrony zmasakrowały ciało Winrycha i konia. Oto niektóre z fragmentów opisujących bestialstwo ptaków: „Wtedy bez namysłu skoczyła na głowę zabitej szkapy, podniosła łeb do góry, rozkraczyła nogi jak drwal zabierający się do rąbania, nakierowała dziób prostopadle i jak żelaznym kilofem palnęła nim martwe oko trupa”, „Ta preparowała żebro, inna szczypała nogę, jeszcze inna rozrabiała ranę w czaszce”, „(…) zapragnęła zajrzeć do wnętrza mózgu, do siedliska wolnej myśli i zupełnie je zeżreć”, „Ta wstąpiła majestatycznie na nogę Winrycha, przemaszerowała po nim, dotarła szczęśliwie aż do głowy i poczęła dobijać się zapamiętale do wnętrza tej czaszki, do tej ostatniej fortecy polskiego powstania”. Sceny te, opisane z charakterystyczną dla naturalizmu i ekspresjonizmu dbałością o szczegóły, są symbolem postępowania konserwatywnych i lojalistycznych ugrupowań politycznych, które sprzeciwiały się otwartej walce. Elementy naturalizmu w wybranych utworach literackich. Naturalizm będący odmianą późnego realizmu dziewiętnastowiecznego powstał we Francji, a głównym teoretykiem i reprezentantem naturalizmu był Emil Zola. Założenia zawarł w studium programowym pt. "Powieść eksperymentalna". Na ostateczny kształt kierunku wpłynęła darwinowska teoria walki o byt i doboru naturalnego oraz tajne'owska teoria środowiska. Wywiedziony z tych przesłanek program opierał się na: 1. szczegółowych obserwacjach tzw. dokumentalizmie tj. wręcz kulcie drobiazgów i szczegółów eliminujących z aktu twórczego fikcję i wyobraźnię artystyczną 2. na fizjologicznej koncepcji człowieka, absolutnie zdeterminowanego prawami natury i środowiska. Ten przyrodniczy determizm nadawał utworom naturalistycznym piętno fatalizmu i pesymizmu ukazując człowieka jako bierny produkt dziedzicznych obciążeń nie dających się zneutralizować. Konflikty międzyludzkie nabierały w oświetleniu naturalistycznym cech drapieżnej walki o byt. Równocześnie jednak ten rygorystyczny nakaz rzetelnej obserwacji, odrzucającej wszelką idealizację rzeczywistości pozwolił sięgnąć w obszary życia przedtem nie znane literaturze np. pozwolił na rozległą penetrację proletariatu wojskowego i przemysłowego oraz marginesu społecznego, na demaskatorskie obrazy moralności klas posiadających. Sięgnął do nowych środków ekspresji artystycznej drażniących nawyki i upodobania odbiorców tj. brutalność obrazowania, antyestetyzm, autentyzm językowy, żargon uliczny. Zubożył psychologizm jednostki na skutek sprowadzenia jej do fizjologii i naturalizmu, rozwinął i udoskonalił technikę opisywania wielkich zbiorowości. Naturalizm zubaża jednostkę sprowadzając ją do biologizmu, rozwinął i udoskonalił technikę opisów zbiorowości. W Polsce zainteresowanie naturalizmem obudził Adolf Sygietyński - autor artykułów o Zoli i Flaubercie. Organem naturalistów w Polsce było czasopismo "Wędrowiec". Najwybitniejszym przedstawicielem naturalizmu w Polsce był Adolf Dygasiński - autor powieści chłopskich i wielkomiejskich oraz o tematyce zwierzęcej. Naturalizm w twórczości Gabrieli Zapolskiej ("Moralność Pani Dulskiej") oraz Jana Kasprowicza (pierwszy okres), Żeromskiego i Reymonta. Elementy naturalizmu w twórczości wybranych pisarzy: Gabriela Zapolska - "Moralność Pani Dulskiej" Traktowała ideowy sens literatury naturalistycznej jako formę protestu przeciw obłudzie, przeciw mieszczaństwu. Naturalizm przynosił zmiany w technice dramatopisarskiej. W przypadku komedii doprowadził do powstania gatunku pośredniego, w którym pisarze świadomie kojarzą efekty tragiczne i komiczne. Zapolska zaznacza to w podtytułach, używając określenia "tragifarsa" lub "tragedia ludzi głupich". Wraz z nową techniką naturalistyczną wchodzi do komedii nowa problematyka: wszechstronna krytyka mieszczaństwa - "Moralność..." przynosi pesymistyczny obraz wegetacji rodziny mieszczańskiej. Obraz ten przygnębia nie tylko ze względu na poziom moralny głowy domu - Dulskiej oraz ze względu na potrzeby, wąskie horyzonty myślowe i ambicje wszystkich członków rodziny. Żyją w kręgu spraw materialnych, nie mają potrzeb intelektualnych jak kupowanie czasopism, życie kulturalne, teatr to wg. Dulskiej fanaberie. Reprezentuje wszelkie cechy filisterstwa i kołtunerii co w połączeniu z obłudą moralną, niskim stopniem inteligencji oraz brutalnym postępowaniem daje obraz przygnębiający. Naturalistyczna koncepcja losów ludzkich zaprezentowana w tej komedii zawiera się w wyznaniu Zbyszka, który mówi o Fatalizmie kołtuństwa, które jest dziedziczne. Kołtuństwo jest dziedziczone genetycznie. Mimo, że Zbyszek się buntuje, wie że w przyszłości będzie żył jak Dulski. "Moralność..." spełnia wymagania stawiane komedii naturalistycznej. Sytuacja sceniczna i postacie bohaterów mają charakter tragiczny, a z drugiej strony charakter komiczny. Sens sztuki jest pesymistyczny, los Hanki tragiczny, atmosfera w domu Dulskich posępna. Mamy też sceny komediowe: spacer Dulskiego dookoła stołu, zdrowotny zamiast na Kopiec Kościuszki oraz koncepcja postaci Zbyszka, kontrastowe postacie Dulskiej i Dulskiego (mówi tylko "a niech was wszyscy diabli"). Naturalistyczne są szczegółowe opisy np. pierwsze didaskalie - (salon i postać Dulskiej), człapiące pantofle, halka podarta na brzuchu, brudny kaftanik, wrzaski Dulskiej w kuchni, jak huragan przelatuje przez dom. Naturaliści posługiwali się często kontrastem np. kreacja postaci (Hesia - Hela), Hesia agresywna, mała kopia matki, Hela - jej przeciwieństwo, delikatna, naiwna. Kontrast postaci to także Dulska i Dulski - odmienność usposobień. Kontrast w opisie salonu - solidne mieszczańskie meble, ale i też dzieła sztuki i przedmioty świadczące o bezguściu i tandecie. Ostre kontrasty uwypuklają wymowę dzieła, źródło komizmu i farsy. Źródło komizmu to też rozmowy Zbyszka z Dulską, które ośmieszają Dulską - ukazana jest śmieszność jej argumentów, udowodniony jej niski poziom intelektualny. Dulska wyrzuciła kobietę, która się truła z powodu męża, a trzyma prostytutkę. Dramat naturalistyczny wyeliminował typ charakterystyki bezpośredniej. Jedynym środkiem charakterystyki jest sytuacja sceniczna i dlatego sytuacje są podporządkowane potrzebom charakterystyki postaci. Dla Zapolskiej interesujące jest jak w określonej sytuacji zachowuje się bohater, a nie sama sytuacja. Żeromski - "Opowiadania", "Ludzie bezdomni", "Przedwiośnie". Naturalizm wyraża się w zainteresowaniu środowiskami peryferyjnymi - marginesem wiejskim, miejskim, biedotą. Ukazywanie nędzy ludzkiej, chorób, dramatów. Żeromski z zaciekłością atakuje obyczajowość współczesnego świata. Ze źródeł naturalistycznych wynika jego fizjologizm w traktowaniu człowieka i konstruowanie obrazów rzeczywistości na zasadzie identyczności losów ludzkich i zwierzęcych jednakowo poddanych prawom walki o byt - "Rozdziobią nas kruki i wrony", "Zmierzch" - obraz Gibałów. Charakterystyczna zakończenie opowiadania "Zmierzch" - podobieństwo reakcji człowieka i wrony. Obala, który stracił syna jest podobnie jak wrona, której pisklęta wyrzucili chłopcy zdolny tylko do krótkotrwałej reakcji. Przyroda ma dar obdarzania zapomnieniem zarówno ludzi jak i ptaki. Żeromski pokazuje świadomość chłopa na poziomie zwierzęcym. Na jego twarzy nie widać cierpienia, jest niezdolny do bólu. Utwory Żeromskiego zawierają bardzo wiele wstrząsających, naturalistycznych opisów np. opis pracującego Gibały, opis mieszkańców Chłodka, Zagłębia Dąbrowskiego, ulicy Ciepłej. Wygląd Obali "Zapomnienie": "Było pewnego rodzaju podobieństwo między nim i jego kobyłą, chudy, wyschnięty, wywiędły, sczerniały, niski z niebywale wypukłymi plecami robił wrażenie jakiegoś narzędzia do podważania ciężarów, czegoś w rodzaju dźwigni. Spod olbrzymiej jak poduszka czerwonej magiery wysuwały się włosy, długie, bez połysku, nie czesane od dawna, wisiały w nich źdźbła siana". W tym naturalistycznym opisie mamy bardzo dokładną anatomię, fotograficzną wierność szczegółów, autor wydobywa cechy odrażające, nieestetyczne. Żeromski także często posługuje się kontrastem, dysonansem w celu poruszenia czytelnika. Kontrast w opowiadaniu "Rozdziobią nas kruki i wrony" - śmierć Winrycha w imię idei i wyższych celów i ograbienie jego zwłok przez chłopa. "Zapomnienie" - kontrast beztroskiego polowania i bicia Obali po twarzy oraz trupa jego syna na klepisku. "Przedwiośnie" - kontrast pomiędzy trupem pięknej, młodej Ormianki, a odrażającymi obrazami rewolucji w Baku. Proza Żeromskiego przynosi naturalistyczne opisy pracy np. praca Gibałów, opis pracy chłopów zatrudnianych przez Bijakowskiego ("Doktor Piotr"). Ukazywał symptomy degeneracji, wyniszczenia - młode dzieci na ulicy Krochmalnej, wysuszone jak liście, niedożywione, chore, podstarzałe. Zdegenerowaniu fizycznemu towarzyszy zdegenerowanie moralne - Gibała pije wódkę i bije żonę mszcząc się za swoje niepowodzenia. Charakterystyczna jest także technika portretowania - posługuje się sarkazmem ironią, karykaturą np. portret Bijakowskiego - karykatura bohatera pozytywistycznego. Jego śmiech (Żeromskiego) jest pełen smutku, sarkazmu, cierpienia. W opowiadaniu "Rozdziobią nas kruki i wrony" daje Żeromski naturalistyczny opis śmierci Winrycha pod lancami i naturalistyczny opis rozdziobywania jego ciała przez kruki i wrony. W "Chłopach" Reymonta także widoczne są wpływy naturalizmu - ukazywanie biologicznego wymiaru życia chłopów lipeckich - w ukazaniu związków człowieka z naturą i w podkreśleniu jego zależności od pór roku. Reymont podkreśla brutalność instynktu, którym kierują się ludzie, gdy dochodzą do głosu prawa walki o byt. Pokazany jest człowiek kierujący się instynktem biologicznym, miłość Jagny do Antka ma wymiar zwierzęcy. Hanka potrafi brutalnie walczyć o ocalenie, nie poddaje się, podejmuje odpowiedzialność za rodzinę. Scena naturalistyczna: Kuba odrąbuje sobie nogę.

rozdziobią nas kruki i wrony naturalizm